Συνέντευξη με τον Π. Φραγκισκάτο στο περιοδικό “Επίκαιρα”

Να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που καταπολεμά τη φτώχεια

Τι σημαίνει να ζεις στη δεύτερη μεγαλύτερη σε έκταση χώρα του κόσμου, της οποίας το πολίτευμα είναι Ομοσπονδιακή Βασιλευόμενη Δημοκρατία, θεωρείται «μωσαϊκό των πολιτισμών», ταυτόχρονα όμως, αποτελεί μια από τις πιο φιλειρηνικές και ανεπτυγμένες χώρες παγκοσμίως; Κυρίως όμως, τι σημαίνει να είσαι Καναδός, από Έλληνες γονείς μετανάστες, και να είσαι ένα από τα 308 εκλεγμένα μέλη του καναδικού Κοινοβουλίου;

Ο 34χρονος, ελληνικής καταγωγής, Peter Fragiskatos (Πήτερ Φραγκισκάτος), μιλά στη δημοσιογράφο Δέσποινα Αφεντούλη, για την πρώτη του θητεία ως ομοσπονδιακός βουλευτής στην έδρα του London North Centre, μετά τη νίκη του Φιλελεύθερου κόμματος, με πρόεδρο, τον νέο πρωθυπουργό του Καναδά, Justin Trudeau.

Προέρχεται από τρίτεκνη οικογένεια Ελλήνων μεταναστών, που ασχολείται με την εστίαση. Ο ίδιος σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Western του Καναδά και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές του στις διεθνείς σχέσεις στα Πανεπιστήμια Queen’s του Καναδά και Cambridge της Μεγάλης Βρετανίας αντίστοιχα, ενώ άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε καναδικά και διεθνή Μ.Μ.Ε., όπως The Toronto Star, BBC και CNN.

Γεννηθήκατε και μεγαλώσατε στον Καναδά και είστε Έλληνας δεύτερης γενιάς. Τι σημαίνει για εσάς «Ελληνικότητα» και πόσο βαριά είναι η κληρονομιά της;

Η Ελληνικότητα, μου δίνει την αίσθηση του ποιος είμαι: είμαι ένας περήφανος Καναδός με ελληνική κληρονομιά. Πράγματι, είναι αυτή η κληρονομιά, η οποία «ενημερώνει» την ταυτότητά και τις αξίες μου. Η γιαγιά μου, από την πλευρά της μητέρας μου, έφθασε στον Καναδά το 1955 (είχε γεννηθεί στο Ζευγολατιό, λίγο έξω από την Κόρινθο). Εργαζόταν ως μοδίστρα και ήταν σε θέση να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στον εαυτό της και την κόρη της. Μεγάλωσα, εν μέρει από εκείνη, ακούγοντας ιστορίες για τη ναζιστική κατοχή στην Ελλάδα και την εξαθλίωση που προκάλεσε στη χώρα. Η γιαγιά μου, από την πλευρά του πατέρα μου, είχε παρόμοιες εμπειρίες. Πιστεύω ότι το έντονο ενδιαφέρον μου στα ανθρώπινα δικαιώματα αναπτύχθηκε ως αποτέλεσμα της επίδρασής τους [των γιαγιάδων μου]. Ο πατέρας μου γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό στο νησί της Κεφαλονιάς. Ενώ δεν μεγάλωσα στη φτώχεια, πιστεύω ότι η αναγνώριση της φτώχειας που βίωσαν εκείνος και τα αδέρφια του, είναι ο λόγος για τον οποίο νιώθω έντονα την ευθύνη να βοηθήσω να δημιουργήσουμε μια κοινωνία που καταπολεμά τη φτώχεια, μέσω της δημιουργίας διαρκών οικονομικών ευκαιριών.

Εν συντομία, παρ’ όλο που γεννήθηκα στον Καναδά, η ταυτότητά μου είναι βαθειά «ενημερωμένη» από τις εμπειρίες της οικογένειάς μου που έζησε στην Ελλάδα. Αυτό διαμόρφωσε το ποιος είμαι και το είδος του πολιτικού εκπροσώπου που θα προσπαθώ να είμαι.

Είστε ένας νέος, πολιτικός επιστήμονας, με ακαδημαϊκή κατεύθυνση και έντονη κοινωνική δράση. Τι σας ώθησε να συμμετέχετε στα κοινά;

Σπουδάζοντας κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα σε ακαδημαϊκό επίπεδο έχει προφανή αξία. Αλλά πάντοτε πίστευα ότι για να δημιουργηθεί αλλαγή με διάρκεια, πρέπει κανείς να αναμειχθεί. Για εμένα, αυτό σήμαινε να συμμετέχω σε τοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις, ώστε να κάνω τη διαφορά στην κοινότητά μου. Και από εκεί, ένιωσα την αίσθηση του επείγοντος για να αναμειχθώ στη επίσημη πολιτική διαδικασία, όπου μια σαφής αλλαγή μπορεί να προταθεί και να εφαρμοστεί. 

Εκλεχθήκατε πρώτος στην εκλογική σας περιφέρεια. Πού, κατά τη γνώμη σας, οφείλεται η προσωπική σας εκλογική επιτυχία;

Κάναμε μια θετική εκστρατεία, η οποία επικεντρώθηκε στο όραμά μας για το μέλλον, το οποίο ταίριαζε με τις ανάγκες και τις ανησυχίες των περισσότερων Καναδών. Η [πολιτική] πλατφόρμα μας, προέβλεπε τη δημιουργία ενός δικαιότερου Καναδά με την ενδυνάμωση της μεσαίας τάξης, ζητώντας από το 1% των πλουσιότερων Καναδών να πληρώσουν περισσότερο φόρο εισοδήματος, έτσι ώστε [και] άλλοι να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες που είχαν [στο παρελθόν] και επενδύοντας στις υποδομές, ώστε να αναπτυχθεί η οικονομία βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Είναι ένα λογικό σχέδιο για μια οικονομία αναπτυσσόμενη με πολύ αργούς ρυθμούς.

Σε ποιους τομείς θα θέλατε να συνεισφέρετε από τη νέα θεσμική σας θέση;

Περισσότερο ενδιαφέρομαι να υπηρετήσω τους ανθρώπους της εκλογικής μου περιφέρειας, βοηθώντας τους στις καθημερινές τους ανάγκες. Αλλά πέρα από αυτό, ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για την οικονομική ανάπτυξη και εξωτερική πολιτική και θα ήθελα να συνεισφέρω σε αυτούς τους δύο συγκεκριμένους τομείς.

Μετά από την εννιάχρονη διακυβέρνηση του Καναδά από τον πρωθυπουργό Stephen Harper και το Συντηρητικό κόμμα, η εκλογική νίκη του Φιλελεύθερου κόμματος ήταν σαρωτική. Ήταν αναμενόμενη η επιτυχία;

Ναι και όχι. Γνωρίζαμε ότι οι Καναδοί επιθυμούσαν αλλαγή, αλλά δεν νομίζω ότι περίμενε κανείς να κερδίσουμε με τόσο ισχυρή πλειοψηφία – και ανάμεσα σε αυτούς συμπεριλαμβάνομαι και εγώ! Ένιωθα την απίστευτη αποδοχή που κέρδιζε το κόμμα μας τις τελευταίες δύο εβδομάδες της εκστρατείας μας και ένιωσα ότι θα κερδίζαμε την πλειοψηφία, αλλά δεν ήμουν σίγουρος έως το τέλος της νύχτας των εκλογών.

Ο πρωθυπουργός του Καναδά και πρόεδρος του Φιλελεύθερου κόμματος, Justin Trudeau, αν και προέρχεται από πολιτική οικογένεια, η προσωπικότητά του και οι επιλογές του διαφέρουν από εκείνες ενός παραδοσιακού πολιτικού. Πέραν από τον πολιτικό λόγο, πόσο σημαντική είναι η δημόσια εικόνα ενός πολιτικού προσώπου;

Ζούμε σε μια εποχή όπου η πολιτική συχνά συνοψίζεται σε σλόγκαν. Αυτό είναι θλιβερό, αλλά είναι η πραγματικότητα. Το περισσότερο που μπορεί να κάνει ο κάθε αιρετός στα κοινά είναι να ακολουθήσει μια ατζέντα που πιστεύει και να κριθεί αντίστοιχα.

Λέγεται ότι ο πρώην πρόεδρος των Η.Π.Α., Richard Nixon, είχε προβλέψει ότι ο  Justin Trudeau κάποτε θα γίνει πρωθυπουργός του Καναδά. Ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα διακρίνουν έναν ηγέτη; Ποια στοιχεία σας ενέπνευσαν στο πρόσωπο του Justin Trudeau;

Έχω μεγάλο σεβασμό σε εκείνον, όχι μόνο επειδή πιστεύω ότι θα είναι ένας σπουδαίος πρωθυπουργός, αλλά επειδή γνωρίζω ότι θα ακολουθήσει μια πιο συνεργατική ηγετική προσέγγιση, που θα επιτρέπει στα μέλη του Κοινοβουλίου να εκφράσουν τη βούληση των κοινοτήτων τους. Πάνω από όλα, όμως, είναι καλός άνθρωπος.

Η χρήση της ισλαμικής μαντίλας και η νομιμοποίηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών (μαριχουάνας) αποτελούν συχνά θέματα πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο  Justin Trudeau, όχι μόνο τα έφερε στο προσκήνιο προεκλογικά, αλλά φαίνεται ότι κέρδισε σημαντική υποστήριξη του καναδικού λαού. Δεδομένου ότι ο Καναδάς είναι μια από τις πιο ανεπτυγμένες, πολυπολιτισμικές και ειρηνικές χώρες του κόσμου, πώς επιτυγχάνεται η ισορροπία μεταξύ της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημόσιας ασφάλειας;

Κάθε δημοκρατία θα αγωνίζεται για να εξισορροπεί αυτούς τους στόχους. Μια κοινωνία δεν μπορεί να είναι αληθινά ασφαλής, εκτός και αν προστατεύει την ελευθερία. Ακόμη και η προστασία της ελευθερίας είναι εξαρτώμενη από ισχυρές πολιτικές ασφαλείας. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο. Όπου δημιουργούνται προβλήματα είναι όταν οι πολιτικοί χρησιμοποιούν το φόβο για να κερδίσουν ψήφους και αυτή η τάση χρειάζεται να καταπολεμηθεί.

Τα διεθνή Μ.Μ.Ε. συχνά παρουσιάζουν την οικονομική και πολιτική κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Ποια είναι αντίληψη σας σε σχέση με τα αίτια που οδήγησαν την Ελλάδα σε αυτήν την κατάσταση και πώς κατά τη γνώμη σας θα μπορούσε η ελληνική οικονομία να επανέλθει σε ρυθμούς ανάπτυξης;

Αυτό που είναι ιδιαίτερα θλιβερό είναι ότι τα στερεότυπα πολύ συχνά έχουν χρησιμοποιηθεί για να οριστούν τα αίτια της κρίσης. Αντί να κοιτάξουν τα περίπλοκα δομικά αίτια του θέματος – πολιτικά και οικονομικά, εσωτερικά και εξωτερικά –  πολλοί κατέληξαν σε ψέματα – δηλαδή ότι δήθεν «Οι Έλληνες δεν έχουν έντονο εργασιακό ήθος», «Οι Έλληνες δεν πληρώνουν τους φόρους τους» και άλλα – για να εξηγήσουν τι έχει συμβεί. Και το αποτέλεσμα είναι ότι αυτό απέτρεψε το να λάβει χώρα ένας εποικοδομητικός διάλογος, που θα μπορούσε να φέρει διάφορες ιδέες, ώστε να επανεκκινήσουν την ελληνική οικονομία. Αυτό παραμένει ένα ζήτημα για τους Έλληνες προς επίλυση. Όμως, αγαπώ πολύ την Ελλάδα και βλέπω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει με πόνο στην καρδιά.

Στην ημερήσια διάταξη της καναδικής κυβέρνησης, υπάρχει το περιθώριο να προωθηθούν θέματα που αφορούν την Ελλάδα και την Κύπρο; Αν ναι, με ποιο τρόπο;

Πρέπει να σιγουρέψουμε ότι η σχέση μας με την Ελλάδα και την Κύπρο είναι ισχυρή.

Αυτό σημαίνει [ότι πρέπει να] υπάρχει κατανόηση στα θέματα που έχουν αντίκτυπο και στις δυο χώρες και να εμπλακούμε σε ένα διάλογο με όλους τους ενδιαφερόμενους εντός της περιφέρειας, τη Διασπορά, ώστε να ακολουθηθεί μια αποτελεσματική πολιτική.

Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), η Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην ευρωζώνη, ιδιαίτερα στους νέους (σχεδόν 50%). Παρατηρείτε αύξηση του αριθμού των Ελλήνων που επιλέγουν τον Καναδά για αναζήτηση εργασίας; Δεδομένου ότι ο Καναδάς, ως χώρα θεωρείται «πολυπολιτισμική», λόγω των μεταναστών που υποδέχεται ετησίως από κάθε γωνιά του κόσμου, ποια είναι η θέση σας, ευρύτερα, για τη μεταναστευτική πολιτική που θα έπρεπε να εφαρμοστεί στον Καναδά,;  

Ενώ δεν έχω επίσημα στατιστικά στοιχεία, έχω παρατηρήσει ότι τα τελευταία χρόνια περισσότεροι, νέοι σε ηλικία, επαγγελματίες μεταναστεύουν στον Καναδά. Είναι ξεκάθαρο ότι αναζητούν ευκαιρίες για οικονομικούς λόγους που δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα. Όσον αφορά τη μετανάστευση, ο Καναδάς οικοδομήθηκε […] και απέκτησε ισχυρή οικονομία εξαιτίας των μεταναστών. Είμαι δυνατός υποστηρικτής της μετανάστευσης από οικονομικής άποψης. Ο Καναδάς είναι μια ισχυρή χώρα ακριβώς επειδή γιορτάζουμε τις διαφορές μας.

Ποια είναι η σχέση των Ελλήνων του Καναδά με την Ελλάδα; Ποιος είναι ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και των ομογενειακών οργανώσεων; Διατηρείται η ελληνική γλώσσα στην καθημερινότητα; Υπάρχει η επιθυμία για επιστροφή στην πατρίδα;

Είτε μέσα από δράσεις της Εκκλησίας, είτε από μεμονωμένα άτομα και κοινωνικές οργανώσεις, υπάρχει έντονος πόθος για τη διατήρηση και την προστασία του πολιτισμού μας. Στην πραγματικότητα, οι θρησκευόμενοι και οι κοσμικοί έχουν βρει τρόπους να συνυπάρχουν με σχετική αρμονία. Κάθε μεγάλη πόλη έχει τουλάχιστον μια εκκλησία και ένα τοπικό ελληνικό κοινοτικό κτίριο.

Αυτό που είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι η νεολαία, η οποία ακόμα βρίσκει χρόνο για να παρακολουθεί τα μαθήματα της [ελληνικής] γλώσσας το Σάββατο και να μαθαίνει ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς. Κρίνοντας από το μέγεθος των καλοκαιρινών ελληνικών φεστιβάλ, γιορτάζοντας την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό και το γεγονός ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες είναι κάτω των 25 ετών, νομίζω ότι το μέλλον φαίνεται, πράγματι, πολύ φωτεινό. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι, ότι η διατήρηση αυτής της ταυτότητας δεν γίνεται στο καφενείο, όπως γινόταν στις προηγούμενες γενιές, αλλά μέσω νέων τρόπων επικοινωνίας, όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το Facebook και το Twitter έχουν γίνει βασικά μέσα διάδοσης της [ελληνικής] ταυτότητας της διασποράς μεταξύ της ελληνικής νεολαίας του Καναδά (και στις Η.Π.Α. ισχύει το ίδιο σε αυτή την περίπτωση). Όπως εξελίσσονται οι κοινωνίες, έτσι γίνεται και με τη πολιτισμική έκφραση.