25 Νοεμβρίου: Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών

Από τη Δρα Δέσποινα Αφεντούλη*

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (UNODC και UN Women) που δημοσιεύθηκε εν όψει της φετινής Διεθνούς Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, από τις 81.000 γυναίκες και κορίτσια που έχασαν τη ζωή τους κατά το περασμένο έτος σε παγκόσμιο επίπεδο, το 45.000 εξ αυτών έχασε τη ζωή του από άτομο του στενού ή οικογενειακού περιβάλλοντός του.

Βάσει του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, έχει δε παρατηρηθεί διεθνώς ότι το υψηλότερο ποσοστών θυμάτων κάθε μορφής βίας είναι οι γυναίκες και τα κορίτσια, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων. Στη παρούσα περίοδο, με την πανδημία του κορωνοιού, την εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία και τις διαδηλώσεις υπέρ της ελευθερίας των γυναικών στο Ιράν, το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών διαφαίνεται ότι εντείνεται και η παγκόσμια εκστρατεία “Orange the World: Fund, Response, Prevent, Collect” είναι εξαιρετικά επίκαιρη.

Το 2017, η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης θεωρήθηκε ορόσημο στον αγώνα εξάλειψης της βίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Αντίστοιχα σημειώθηκαν νομοθετικές και θεσμικές πρωτοβουλίες στις σύγχρονες κοινωνίες. Το φαινόμενο ωστόσο, εξακολουθεί να παρατηρείται στις κοινωνίες διεθνώς, ανεξαρτήτως ηλικίας, οικονομικού, μορφωτικού επιπέδου, παραδόσεων ή και πολιτικού συστήματος ή θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Τα δικαιώματα των γυναικών αποτελούν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και κάθε μορφή βίας κατά των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας, αποτελεί παραβίαση των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η προσπάθεια εξάλειψης του φαινομένου σχετίζεται πρωτίστως, κατά τη γνώμη μου, με την αποδόμηση της νοοτροπίας και των στερεότυπων, αναφορικά με τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, και ευρύτερα στον κόσμο. Η επίτευξη της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών παραμένει ως ζητούμενο. Εξάλλου, σε μια εύρυθμη κοινωνία, είναι σημαντικό όλα τα μέλη της να είναι και να αισθάνονται ισότιμα, ελεύθερα και ασφαλή.

Η καλλιέργεια της κουλτούρας ισότητας και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί υποχρέωση της κάθε Πολιτείας. Κρίνεται απαραίτητη όχι απλά η αποδοκιμασία και καταδίκη της βίας και των βίαιων συμπεριφορών στο δημόσιο λόγο, αλλά και η υιοθέτηση νομοθεσίας βάσει των υψηλότερων δυνατών διεθνών προδιαγραφών, η συστηματική καταγραφή δεδομένων του φαινομένου βίας κατά των γυναικών σε εθνικό επίπεδο, όπως επίσης η παροχή υπηρεσιών προστασίας και αντίστοιχων πόρων υπέρ των θυμάτων βίας.

Τα Μέσα Ενημέρωσης, φορείς και πρόσωπα κοινής αποδοχής, μπορούν και πρέπει να συμβάλλουν καταλυτικά στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και της Πολιτείας, μέσα από σχετικά προγράμματα ενημέρωσης, παρεμβάσεις και δραστηριότητες τους.

Το εγχείρημα εξάλειψης του φαινομένου της βίας ξεκινά όμως, πρωτίστως από την οικογένεια. Εμείς, οι ίδιοι αποτελούμε πρότυπα συμπεριφοράς των νεότερων μελών της οικογένειάς μας. Η καλλιέργεια σεβασμού της αξίας κάθε μορφής ζωής αποτελεί ηθικό χρέος όλων μας. 

Να σημειωθεί ότι η 25η Νοεμβρίου ανακηρύχθηκε ως Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στις 17 Δεκεμβρίου 1999.

*Η Δρ Δέσποινα Αφεντούλη είναι δημοσιογράφος και κοινωνιολόγος.