566 χρόνια μετά την άλωση της Πόλης
Από τη Δέσποινα Αφεντούλη
Σήμερα συμπληρώνονται 566 χρόνια από την άλωση της Κωνσταντινούπολης, της πρωτεύουσας τους βυζαντινού κράτους, της Πόλης των πόλεων.
Για 12 αιώνες, η Ρωμαϊκή Ανατολική Αυτοκρατορία ταυτίστηκε με την ορθόδοξη χριστιανική πίστη, την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Τότε, αναπτύχθηκε η βυζαντινή αγιογραφία, η βυζαντινή μουσική, η εκκλησιαστική ποίηση και υμνογραφία, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, κατασκευάστηκαν σχολεία και βιβλιοθήκες, κωδικοποιήθηκε η Νομική, ήκμασε η Διοικητική και Οικονομική Πολιτική και η Κοινωνική Πρόνοια, με τη δημιουργία αντίστοιχων ιδρυμάτων, λ.χ. πτωχοκομείων και γηροκομείων, καθώς και κατασκευαστικών έργων.
Ωστόσο, οι λόγοι που οδήγησαν στην άλωση ήταν κυρίως οικονομικοί, πολιτικοί, στρατιωτικοί, θρησκευτικοί, κοινωνικοί, ενώ η αστάθεια, οι εσωτερικές συγκρούσεις, η πνευματική κατάπτωση και η δημογραφική αλλοίωση λόγω μετανάστευσης προς τη Δύση ήταν ορισμένοι ακόμη παράγοντες που οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα.
Για τον Ελληνισμό, η 29η Μαΐου 1453 συνδέεται με την οδυνηρή μνήμη της πτώσης της Πόλεως και τη σηματοδότηση της αρχής της σκλαβιάς.
Ο περιορισμένος αριθμός των πολιορκημένων με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΙΑ’ Παλαιολόγο, αγωνίστηκαν ηρωικά υπέρ πίστεως και πατρίδος, έναντι των πολυάριθμων οθωμανών με τον σουλτάνο Μωάμεθ Β΄.
Η πτώση της Πόλης θρηνήθηκε όσο καμμιά άλλη πτώση πόλεως παγκοσμίως, καθώς δεν επέφερε ιστορικές επιπτώσεις μόνο στον Ελληνισμό, αλλά και στην Ευρώπη ευρύτερα.
Άφησε ωστόσο, ως παρακαταθήκη – μεταξύ άλλων – την εθνική συνείδηση, η οποία διατηρήθηκε αργότερα: 4 αιώνες υπό οθωμανικό ζυγό, ο Ελληνισμός κράτησε άσβεστη τη φλόγα του για την ελευθερία.
Ακόμα και σήμερα όμως, η Κωνσταντινούπολη είναι η πόλη της καρδιάς μας: το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποτελεί διαχρονικό σύμβολο της ορθόδοξης πίστης της και ο Ναός της Αγίας Σοφίας αρχιτεκτονικό αριστούργημα, μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
